windows-98

GENEL

Bilgisayardaki programları organize edecek, kaydedilen bilgileri düzene koyacak ve programların birbirleriyle sorusuz çalışmalarını sağlayacak bir düzene ihtiyaç vardır. İşte bu düzeni işletim sistemleri yani Windows sağlar. Bilgisayarlar Windows işletim sistemi olmadan çalışamazlar. İşletim sistemleri kullanıcı ile bilgisayar arasında bir nevi tercümanlık yaparak bilgisayarların kullanılmasını sağlar.

İlk çıkan işletim sistemi MS-DOS’tur. Bu sistemde grafiksel bir arabirim yoktur ve her şey komutlarla çalıştırılır. Zamanla işletim sistemleri gelişmiş ve kullanıcının komutları bilmesine gerek kalmadan görsel araçlar yardımıyla her şeyi yapabilmesini sağlar hale gelmiştir. Windows işletim sistemlerinin en son halkasıdır ve en yaygın kullanılanıdır.

Masa üstü

Windows’a girildiğinde karşınıza çıkan siyah ekrana Masa üstü (desktop) denir. Ekranda herhangi bir program açık olmadığı sürece masa üstü görülecektir. Masa üstünde bulunan simgeler programlara ve belgelere hızlı erişimi sağlar. Başlangıçta masa üstünde standart simgeler yer alırken buraya istendiğinde başka simgelerde eklenebilir.

Bilgisayarım

Bilgisayarda bulunan sürücülere ulaşmak için bu simge kullanılır. Disket sürücü (A), Harddisk sürücü (C), Cd-rom sürücüsü (D) burada yer alır ve bunlarla ilgili tüm işlemler (kopyalama, taşıma, silme, isim değiştirme, görüntüleme) buradan yapılır.

Ağ Komşuları

Bir network (Ağ) ortamında diğer bilgisayarların belgelerine ve sürücülerine ulaşmak için kullanılır. Örneğin büyük şirketlerde vb. yerlerde bilgisayarlar birbirine bağlanarak aynı dosyaları ve aynı kaynakları (yazıcı, modem, tarayıcı....) kullanabilir.

Belgelerim

Bilgisayardaki programlarda hazırlanan ve kaydedilen dosyaların topluca yer aldığı kısımdır. İstendiğinde dosya veya klasörler buradan alınıp kopyalanabilir veya silinebilirler.

Geri Dönüşüm Kutusu

Bilgisayardan silinen dosya, dizin ve kısa yolların depolandığı yerdir. Gerektiğinde silme işlemleri geri alınabilir veya buradaki dosyalar da silinerek Geri Dönüşüm Kutusu tamamen boşaltılabilir. Silinen dosya veya dizinler önce buraya atılır. Ancak silme işlemi yapılırken SHIFT tuşu basılı tutulursa silinen dosya veya dizinler bilgisayardan tamamen silinir. Buradaki dosyaları geri almak için Dosya alt menüsü veya Araç çubuğundaki Geri al seçeneği kullanılır.

Internet Explorer

Internet’teki web sayfalarında gezinmeyi sağlayan tarayıcı (browser) program olan Explorer’ı açmaya yarar. Explorer dışında başka browser programları da (Netscape Navigator, Opera) vardır.

PENCERE

Windows altında çalışan programların bir çok benzer yanları vardır. Bir çok program pencereler içinde çalışır ve bu pencereler ekranın istenilen yerine taşınabilir, boyutlandırılabilir veya ekranın tamamını kaplaması sağlanabilir.

Pencere kapatma yöntemleri

1) X tıklanarak
2) Denetim menüsü-Kapat
3) Denetim menüsünü çift tıklama
4) ALT + F4 kısa yol tuşları
5) Dosya-Kapat (Çıkış)

Denetim menüsü

Fare ile yapılan pencere işlemlerinin (taşı, önceki boyut, ekranı kapla, simge durumunda küçült) klavyeden gerçekleştirilmesini sağlar. Denetim menüsü başlık çubuğunun sol tarafındaki simgedir. Denetim menüsüne ulaşmak için ALT + Space (boşluk) tuşları kullanılır.

Pencereler arası geçiş

Windows işletim sisteminde aynı anda birden fazla programla (pencere) çalışılabilir. Bu pencereler arasında geçiş yapmak için aşağıdaki yöntemler kullanılır.

1) Görev çubuğuna tıklama
2) ALT + TAB
3) Başlık çubuğu (veya arkada kalan pencerenin boş bir yerini tıklama)

BAŞLAT MENÜSÜ

Windows-98’de programları çalıştırmanın en kısa ve kolay yolu Başlat menüsünü kullanmaktır. Buradaki seçenekler gruplandırılmıştır. Buraya yeni seçenekler eklenebileceği gibi var olanlarda silinebilir.
 

1) Programlar

Bilgisayara yüklenen programlar çoğunlukla kendilerine ait kısa yolu bu menü altına ekler. İlk başta Windows kendine ait programları gruplayarak bu menü altına yerleştirir.

a) Başlangıç:

Windows’un her açılışında çalıştırılması istenen programlar bu menü altına yerleştirilir.

b) Donatılar:

Windows’un yardımcı araçlarının yer aldığı seçenektir.

c) Internet Explorer:

Internet üzerindeki web sayfalarının görüntülenmesini, internet kaynaklarının kullanılmasını sağlayan browser (tarayıcı) programıdır.

d) Windows Gezgini:

Bilgisayar kaynaklarının kullanılmasını ve yönetilmesini sağlar. Bilgisayarım simgesinin gelişmiş halidir. Windows gezgininden dosya işlemleri de (kopyalama, silme, taşıma...vb.) yapılabilir. Kısa yol tuşları Win + E’dir.

 

2) Sık kullanılanlar

Internet’te sık kullanılan adreslere kolay ulaşmayı sağlayan seçenektir. Internet Explorer kullanılarak bu menü altına sık ziyaret edilen internet adresleri koyulabilir.
 

3) Belgeler

Üzerinde en son çalışma yapılan dosyaların yer aldığı seçenektir. Burada bulunan bir dosya tıklandığında o dosyaya ulaşılabilir.
 

4) Ayarlar

Windows ayarlarının yapılmasını sağlayan programların bulunduğu seçenektir. Buradaki seçenekler kullanılarak bilgisayar, yazıcılar, görev çubuğu ve başlat menüsü, dizinler ve masa üstü ayarları yapılabilmektedir.
 

5) Bul

Bilgisayarda bulunan bir dosyayı, dizini veya ağ ortamındayken bir bilgisayarı, internette iken bir konuyu aramak için Bul seçeneği kullanılır. Bilgisayarda bulunan bir dosyayı aramak için; Dosyalar veya Klasörler, bir ağ ortamındayken ağa bağlı başka bir bilgisayarı bulmak için; Bilgisayar, internette bir konuyu, kelimeyi veya ismi aramak için; Internet’te, adres defterine kayıtlı bir kişiyi aramak için; Kişiler seçeneği kullanılır.

Not: “Ad” kısmına aranacak dosyanın adı yazılır, eğer dosya adı bilinmiyorsa * (joker) karakter kullanılır. Joker karakter dosya adını ifade eder. Tek bir karakter için ? kullanılır. “İçerdiği metin” kısmına dosyanın içindeki birkaç kelimeyi yazarak arama işlemi daha da kolaylaştırılır.

Uzantılar

Dosya içerikleri hakkında daha kesin bilgi veren yapılardır. Dosya uzantıları genelde 3 & 4 karakter olurlar. Dosya isimleri ile dosya uzantıları arasında nokta (.) olmalıdır. Bazı uzantılar.

*.txt (metin dosyası)
*.bmp (paint belgesi)
*.ppt (powerpoint belgesi)
*.doc (word belgesi)
*.mov (film dosyası)
*.sys (sistem dosyaları)
*.xls (excel belgesi)
*.jpg (resim dosyası)
*.bat (toplu işlem dosyası)

6) Yardım

Windows’un yardım dosyaları çalıştırılarak konu hakkında detaylı bilgi alınabilir.

7) Çalıştır

Programları komut satırı biçiminde çalıştırmak için kullanılır. Ancak çalıştırılacak programın MS-Dos’taki isimlerinin bilinmesi gerekir. Eğer çalıştırılacak bilinmiyorsa programa Gözat sekmesinden ulaşılabilir. En son kullanılan programların listesi Çalıştır penceresindeki Aç listesinde tutulur. Kısa yol tuşları ise Win + R tuşlarıdır.
 

Not: Çalıştırılacak dosyaların MS-DOS’taki isimlerinin yazılması gerekir. (Winword, Powerpnt, Notepad, Excel, Calc)

BİLGİSAYARI KAPATMA

Bilgisayarı kapatmak için açık olan programları ve Windows’u kapatmak gerekir. Kapatma işlemi için Başlat menüsündeki Bilgisayarı kapat seçeneği veya ALT+F4 kısa yol tuşlarının kullanılması gerekir. Ekrana gelen pencerede 4 seçenek bulunur. Bunlar;

a) Askıya al:

Bilgisayarı kapatmak istemiyor belli bir süre beklemeye almak istiyorsanız bu seçeneği kullanmanız gerekir. Bu modda bilgisayar güç korumasına alınır. Bilgisayarın harddiski ve ekranı kapatılır. Mikro işlemci ise daha düşük bir hızda çalışmaya devam eder. Bu moddan çıkmak için bilgisayarın faresini hareket ettirmek veya klavyeden herhangi bir tuşa basmak yeterli olacaktır.

b) Bilgisayarı kapat:

Bilgisayarı tamamen kapatmak için bu seçenek kullanılır. Eğer bilgisayarın kasasının modeli ATX ise Windows kendini ve bilgisayarı otomatik kapatacaktır.

c) Yeniden başlat:

Çalışan programlardan biri sorun çıkartırsa Windows çalışamaz duruma gelir. Bu durumda bilgisayarı yeniden başlatmak gerekir. Ayrıca bilgisayara yeni bir donanım eklendiğinde Windows’un bu donanımı çalıştırması için bilgisayarın yeniden başlatılması gerekir.

d) Ms-Dos kipinde başlat:

Windows altında çalışırken Dos’a geçmek için bu seçenek kullanılır. Dos’tan tekrar Windows ortamına dönmek için Exit komutu kullanılır.

GÖREV ÇUBUĞU:

Ekranın alt kısmında yer alan gri renkteki çubuğa Görev Çubuğu denir. Görev çubuğunun genellikle ekranın alt köşesinde olması kullanışlıdır. Ancak istendiğinde görev çubuğunun yeri değiştirilebilir. Bunun için görev çubuğunu üzerinde boş bir yere gelip farenin sol tuşu ile sürüklemek yeterlidir. Görev çubuğunun özelliklerini değiştirmek için; Başlat-Ayarlar-Görev çubuğu ve Başlat menüsü... veya Görev çubuğu alt menüsünden-Özellikler seçeneği kullanılır. Burada iki sekme yer alır.

a) Görev çubuğu özellikleri

Her zaman üstte:

Görev çubuğunun diğer pencerelerin altında kalmasını sağlar.

Otomatik gizle:

Bu seçenekle görev çubuğu gizlenecektir. Fare ile ekranın altına gelindiğinde görev çubuğu kendiliğinden ekrana gelecektir. Böylece sadece istendiğinde görev çubuğu görüntülenecektir.

Başlat menüsünde küçük simgeler göster:

Programlar başlat menüsünde çok yer kaplıyorsa bu seçenek kullanılarak simgelerin küçük simgeler halinde gösterilmesi sağlanır.

Saati göster:

Bu seçenek onaylıysa saat görev çubuğunun sağ köşesinde çıkacaktır.

b) Başlat menüsü programları:

Başlat menüsüne yeni bir program eklenmek istendiğinde bu kısım kullanılır. Örneğin hesap makinasını Başlat menüsüne eklemek istiyorsunuz; Bunun için önce Ekle düğmesi tıklanır. Gelen Kısa yol oluştur penceresinde programın ismi ve yolu sorulur. Biliniyorsa buraya yazılır, bilinmiyorsa Gözat sekmesinden bulunur. Programın ismi yazıldıktan sonra İleri düğmesi tıklanır. Gelen Program klasörünü seçin penceresinden programın nereye ekleneceği belirlenir. İleri düğmesi tıklandıktan sonra bu programa verilecek isim belirlenir ve Son düğmesi tıklanır.

DOSYA

Kaydet:

Bilgisayardaki programlar ve bu programlara ait bilgiler dosyalarda saklanır. Hazırlanan belgelerin bilgisayarda kalıcı olarak saklanmasını sağlamak için bu dosyaların kaydedilmesi gerekir. Belgeleri kaydetmek için Dosya menüsünde yer alan Kaydet seçeneği veya CTRL+S kısa yol tuşları kullanılır. Gelen pencerede kaydedeceğiniz dosyaya bir isim vermeniz gerekecektir.
 

Not: Bir dosya ismi en fazla 256 karakter olabilir. Aynı isimle aynı yerde birden fazla dosya olamaz (farklı program dosyaları olabilir) Belgeler konumları değiştirilmediği sürece masa üstündeki Belgelerim klasöründe saklanır. Eğer başka bir konumda saklanmak isteniyorsa Kayıt yeri seçeneğinden kaydedilecek yer belirlenebilir.

Aç:

Dosya menüsünde yer alan Aç seçeneği ile daha önce kaydedilmiş dosyalara ulaşılır. Aç penceresi ekrana geldikten sonra dosyaları açmak için; dosya seçildikten sonra Aç düğmesi tıklanır veya açılmak istenen dosyanın üzerini çift tıklamak gerekir. Aç penceresine ulaşmak için CTRL+O kısa yol tuşları da kullanılabilir.
 

Not: Yeni veya boş bir dosya açılmak istendiğinde ise yine Dosya menüsündeki Yeni seçeneği veya CTRL+N kısa yol tuşları kullanılır.

KLASÖR (DİZİN)

Dosyaların daha düzenli bir şekilde saklanması için klasörler kullanılır. Klasörler sabit disk (harddisk) olarak adlandırılan büyük saklama alanlarında yer alan bölümlerdir. Masa üstünde bir klasör açmak için masa üstü alt menüsünden Yeni-Klasör seçeneği kullanılır. Klasör içinde de klasör açılır.

Dosya veya klasör ismi değiştirme

a) Dosya veya klasör seçildikten sonra F2 tuşu,
b) Dosya veya klasör alt menüsünden Yeniden adlandır seçeneği ile,
c) Dosya veya klasör ismine tıklama

KLASÖR SEÇENEKLERİ

Windows’ta masaüstünün görünümünü ve klasörlerin/dosyaların araştırılması için 3 ayrı yol vardır. Klasör seçeneklerine ulaşmak için; Bilgisayarım veya Belgelerim penceresindeki Görünüm-Klasör seçenekleri veya Başlat menüsündeki Ayarlar-Klasör seçenekleri kullanılır.

a) Web biçemi:

Bu görünümün özellikleri; tek tıklama ile masaüstünü / klasörleri araştırmak ve her pencerede farklı bir Web sayfasını zemin olarak gösterme.

b) Klasik Biçem:

Win-98’in klasik görünümünün kullanımı Win-95’in masaüstünün ve Explorer ekranının kullanımına benzer. Burada öğeleri açmak için çift tıklama kullanılır. Her açılan nesne ayrı (yeni) bir pencere içinde açılır.

c) Özel Biçem:

Web ve klasik görünüm özelliklerinden bazılarını seçerek özel bir görünüm oluşturmak için bu görünüm kullanılır.

Görünüm Seçenekleri

Her klasörde Görünüm menüsü bulunur. Görünüm menüsü araç çubuklarının düzenlenmesi, dosya ve klasörlerin görünüm şekillerinin düzenlenmesini sağlar.
a) Araç Çubukları: Değişik araç çubuklarının aktif hale getirilmesini sağlar.
• Standart Araç Çubuğu: İleri-geri gitmek, klasör hiyerarşisinde bir düzey yukarı gitmek, pano işlemlerini kullanmak gibi genel işlemlerin yapıldığı araç çubuğudur.
• Adres Çubuğu: Sabit disk yada Web üzerinde dolaşmak için kullanılır.
• Bağlantı Çubuğu: Microsoft’un popüler Web sayfalarına bağlantılar içerir.
b) Durum Çubuğu: Pencerenin en alt kısmında bulunan ve o anki seçim yada diğer işlemler için açıklamalar içerir.
c) Gezgin Çubuğu: Windows Explorer & Bilgisayarım içinde Internetle ilgili bilgilerin verildiği 4 değişik pencerenin yer aldığı kısımdır.
• Ara: Internet üzerinde arama yapmak için araçlar içerir.
• Sık kullanılanlar: Sık kullanılan web sayfaların ve belgeleri içerir.
• Geçmiş: Son ziyaret edilen web sitelerini listeler.
• Kanallar: Internet üzerindeki aktif kanallara erişimi sağlar.
d) Web sayfası olarak: Klasörün Web sayfası biçiminde görülmesini sağlar.
e) Büyük simgeler: Dosyaların büyük simgelerle gösterilmesini sağlar.
f) Küçük simgeler: Dosyaların küçük simgelerle gösterilmesini sağlar.
g) Liste: Sadece dosyaların adlarının gösterilmesini sağlar.
h) Ayrıntılar: Dosyaların adları, büyüklükleri, tipleri ve değiştirildikleri tarih olmak üzere ayrıntılı bilgilerin verildiği bir görünüm sağlar.
i) Bu klasörü özelleştir: Klasör içinde artalan düzenlemeleri sağlar.
j) Simgeleri düzenle: Klasör içindeki dosyaları değişik (adı, büyüklüğü,tipi...) alanlarına göre sıralar.
k) Simgeleri diz: Nesneleri sıraya dizer.
l) Yenile: Görünümün en son değişikliklerle yeniden alınmasını sağlar.
m) Klasör seçenekleri: Görünümün Web, klasik, Özel biçim olarak düzenlenmesini sağlar.
 

Byte ve Özellikler

Her dosyanın veya klasörün belli bir kapasitesi vardır ve bunlar harddisk üzerinde bir yer kaplar. Dosyaların kapasitesini ifade etmek için Byte kavramı kullanılır. Bir karakter (a, b, c, 2, 3, 4.........) bilgisayarda 1 byte’lık yer kaplar. Herhangi bir dosyanın & klasörün kapasitesini öğrenmek için ise;
a) Alt menüden-Özellikler seçeneği
b) ALT + ENTER kısa yol tuşları
c) Araç çubuğundan Özellikler düğmesi
d) Alt tuşu basılıyken simgeye çift tıklama

SİSTEM ARAÇLARI

1) Disk Tamircisi (Scandisk)

Bilgisayarlar, Windows’tan çıkılmadan kapatıldığında veya çalışırken elektrikler gittiğinde harddiskte bazı kayıp alanlar oluşur. Bu durumda bilgisayar yeniden başlatıldığında Scandisk otomatik olarak devreye girecektir. Harddiskte bozuk alanlar oluştuğunda Windows’un çalışma düzeni bozulabilir ve olmadık yerlerde kilitlenmeler yaşanabilir. Bu alanları onarmak için Scandisk programı kullanılır. Scandisk harddiskteki bozuk alanları bulup onarır. Scandisk’i çalıştırmak için Başlat-Programlar-Donatılar-Sistem araçları-Scandisk seçenekleri kullanılır.

2) Backup'ı kullanma

Sabit diskinizdeki dosyaların yedeğini almak için Backup'ı kullanabilirsiniz. Dosyaları disket sürücülere, teyp sürücüsüne veya ağ üzerindeki bir başka bilgisayara yedekleyebilirsiniz. Özgün dosyalar bozulur veya kaybolursa, bunları yedeklerinden geri yükleyebilirsiniz.

3) Bakım sihirbazını kullanma

Programları daha hızlı hale getirmek, sabit diskteki sorunları bulmak ve sabit diskte yer açmak için Bakım sihirbazı kullanılır. Bu hizmet programlarını düzenli olarak çalışacak şekilde zamanlayarak, bilgisayarın en iyi koşullarda çalışması sağlanabilir. Bakım sihirbazını başlatmak için; Başlat-Programlar-Donatılar -Sistem Araçları-Bakım sihirbazı seçenekleri kullanılır.?

4) Zamanlanmış Görevleri Kullanma

Zamanlanmış Görevler, bir görevi (örneğin Disk Birleştiricisi) en uygun olan zamanda çalıştırmak üzere zamanlanmasını sağlayan araçtır. Zamanlanmış Görevler, Windows her başlatıldığında başlar ve artalanda çalışır. Zamanlanmış Görevler çalışırken, görev çubuğunda saatin yanında simgesi belirir. Zamanlanmış Görevler’i açmak için görev çubuğundaki Zamanlanmış Görevler simgesini çift tıklamak veya Başlat-Programlar-Donatılar-Sistem Araçları -Zamanlanmış Görevler seçenekleri kullanılır.. Zamanlanmış Görevler penceresinde her görev bir simge olarak listelenir. Zamanlanmış Görevler kullanılarak şunlar yapılabilir;

• Bir görevi her gün, hafta veya ay çalışacak veya bilgisayar başlatıldığında veya boşta kaldığında gibi belirli zamanlarda çalışacak şekilde zamanlamak.
• Zamanlanmış görevin çalışma şeklini özelleştirmek.
• Varolan bir görev için zamanı değiştirmek veya görevi iptal etmek.

5) Bakım Sihirbazı

Bakım sihirbazı bilgisayarda periyodik olarak yapılması gereken işlemleri otomatikleştirerek yapar. Bu programla; disk birleştirilmesi, harddisklerin hatalara karşı scandisk ile taranmasını, gereksiz dosyaların harddiskten silinmesi gibi işlemler yapılabilir. Bakım sihirbazını çalıştırmak için; Başlat-Programlar-Donatılar-Sistem araçları-Bakım sihirbazı veya Başlat-Çalıştır (Tuneup) seçeneği kullanılır.

6) Disk Birleştiricisi

Harddisk üzerindeki dosyaların birleştirilmesi işlemi için; Başlat-Programlar-Donatılar-Sistem , araçları-Disk Birleştiricisi seçeneği kullanılır. Harddisk üzerinde dosya taşıma, kopyalama, silme gibi işlemler sonucu boşluklar oluşur. Dosyaların parçalarını bir araya getirmek ve boşlukları ortadan kaldırmak için bu program kullanılır. Bu işlemler sonucunda bilgisayarın verimi ve hızı artacaktır.

7) Disk Temizleme

Bilgisayarda kişisel dosyaların ve program dosyalarının kaydedildiği yer olan harddisk zamanla dolacak ve boş alanlar azalacaktır. Gerek Internetten alınan dosyaların, gerek oyun ve gerekse yeni programlar gibi ek yer kaplayan dosyaların harddisk üzerinde yer kaplaması sonucu harddiskte boş alanlar açmak gerekecektir. Bu işlem için; Başlat-Programlar -Donatılar-Sistem araçları-Disk temizleme seçenekleri kullanılır.

8) Yedekleme

Bilgisayardaki dosya ve dizinleri istenilen bir bölümünü veya tamamını yedek alarak başka bir ortamda saklayabilirsiniz. Başlat-Programlar-Donatılar-Sistem araçları-Yedekleme seçeneği kullanıldığında dosyalar oldukça küçük boyutlarda yedeklenir. Seçilen dosya ve dizinler % 50’den daha fazla oranda küçülmüş olurlar. Bu işlem sonucunda dosyalarda bir kayıp olmaz, sadece sıkıştırma işlemi sonucunda dosyalar küçülmüş olacaktır.

DENETİM MASASI

Windows’ta bilgisayarın bir çok ayarı Denetim masası ve Yazıcılar klasöründen yapılabilir. Denetim masasına ulaşmak için; Başlat-Ayarlar veya Bilgisayarım seçeneği kullanılır.

1) Bölgesel Ayarlar: İstenilen ülke seçilerek o ülkenin kullandığı saat, tarih, sayı sistemleri, para birimi ayarları yapılır. Örneğin ondalık sayı biçimi, binlik ayraç gibi simgeler buradan belirlenir.

2) Klavye: Karakterlerin yineleme hızı, imlecin yanıp sönme hızı, klavye tipinin değiştirilmesi (Q veya F) ve klavye dilinin değiştirilmesi için kullanılır.

3) Fare: Farenin çift tıklama hızı, fare göstergesinin değiştirilmesi, fare düğmelerinin yapılandırılması (sağ-sol el kullanımı) gibi ayarlar buradan yapılır.

4) Çoklu ortam ayarları: Eğer kullanılan bilgisayar PC ise bunun için gerekli ses, video, midi vs. gibi ayarlar yapılır. Ses sekmesinden ses ayar düğmesinin görev çubuğunda bulunup bulunamayacağı belirlenebilir. “Gelişmiş özellikler” seçeneğinden ise; kullanılan hoparlör tipi belirlenebilir. CD müziği kısmından ise ses ayarı ve birden fazla CD rom sürücünüz varsa hangisinin ses CD’leri için kullanılacağı belirlenebilir.

5) Tarih ve Saat ayarı: Bilgisayarın tarih ve saat ayarını yapmak için kullanılır. Ayrıca görev çubuğunun sağındaki saat simgesi çift tıklanarak ta bu işlem yapılabilir.

6) Yazı tipleri: Bilgisayarda bulunan yazı tiplerini görmek veya sisteme yeni bir yazı tipi eklemek için kullanılır. Yazı tipi eklemek için Dosya-Yeni yazı tipi ekle seçenekleri kullanılır.

7) Görüntü: Bu kısımdan masa üstünün görüntüsü-duvar kağıdı, ekran koruyucuları, pencere görüntüleri ve biçimleri, ekranın çözünürlük ve renk sayısı ayarları yapılabilir. Masa üstü alt menüsü Özellikler seçeneğinden de buraya ulaşılabilir.

a) Artalan: Bu sekmeden masa üstü deseni ve duvar kağıdı belirlenebilir. Burada yer alan standart resimler dışından Gözat sekmesinden de farklı resimlere ulaşılabilir.

b) Ekran koruyucu: Bu kısımdan ekran koruyucu belirlenir. Bu ekran koruyucunun ne zaman devreye gireceği, şifresi ve diğer ayarları yapılabilir. Ayarlar sekmesinden ise ekran koruyucunun ayarları yapılır.

c) Görünüm: Pencere renkleri, menü renkleri, düğme renkleri ve yazı tiplerini değiştirmek için kullanılır. Öğe kutusundan bir elemen seçtikten sonra Boyut kutusundan öğenin yazı tipi boyutunu, Renk kutusundan rengini, Yazı tipi kutusundan ise istenen yazı tipi seçilir.

d) Etkiler: Bazı görsel ayarları yapmak için bu seçenek kullanılır. Standart simgelerin (Bilgisayarım, GDK, Ağ komşuları....) başka simgelerle değiştirilmesi için kullanılır.

8) Ayarlar: Bu kısımda nokta sayısını-çözünürlük ve kullanılabilecek renk sayısını belirlemek için kullanılır. Yüksek çözünürlükler ve yüksek renk sayısı daha iyi bir görünüm sağlar ancak çalışma hızınızı düşürür.

9) Sistem: Sistem ve sistemdeki donanımlar hakkında bilgi almak için kullanılır. Ayrıca bu işlemi Bilgisayarım simgesinin alt menüsündeki Özellikler seçeneğinden de yapabiliriz.

a) Genel: İşletim sisteminin (Windows) hangi versiyonu olduğu, kullanıcı bilgileri, işlemcinin cinsi ve RAM bellek miktarını öğrenmek için bu seçenek kullanılır.

b) Aygıt Yöneticisi: Buradan bilgisayardaki donanım ayarları yapılabilir, sürücüler değiştirilebilir veya bunlar kaldırılabilir. Eğer bir aygıtın önünde ! işareti varsa o donanımda bir sorun var demektir.

c) Başarım: Bilgisayarın normal çalışıp çalışmadığını kontrol etmek için kullanılır.

10) Program Ekle/Kaldır: Buradan Windows’a yüklenmiş programların kaldırılması, Windows’un kurulmamış bileşenlerinin kurulması veya kaldırılması ve başlangıç disketinin ayarlanması gibi işlemler yapılır. Windows’a yüklenmiş programları kaldırmak için pencerenin Yükle / Kaldır kısmı kullanılır.

11) Yeni donanım ekle: Sisteme takılan yeni bir donanımı Windows’a tanıtmak için bu seçenek kullanılır. Eğer bilgisayara takılan donanım plug & play (tak ve çalıştır) uyumlu ise Windows bunu otomatik olarak tanır ancak diğer donanımlar tanıtmak için de bu özelliği kullanmak gerekir.

12) Modem ayarları: Bilgisayarda takılı bulunan modemin ayarlarını yapmak için bu özellik kullanılır. Ayrıca bu kısımdan Windows’a tanıtılan modemin düzgün çalışıp çalışmadığı da kontrol edilebilir. Bilgisayara yeni takılan modem buradan tanıtılabileceği gibi Yeni donanım ekle seçeneğinden de tanıtılabilir.

13) Erişilebilirlik: Klavye, fare, ses, görüntü birimi ve genel olarak erişilebilirlik ayarlarının görülmesini ve değiştirilmesini sağlar.

Kısa Yol Oluşturma

1. Yöntem:

Masaüstü alt menüsünde yer alan Yeni-Kısayol seçenekleri kullanılarak kısa yol oluşturulacak programın komut satırı belirtilerek kısa yol oluşturulabilir. Eğer adres bilinmiyorsa Gözat sekmesinden istenen program bulunabilir.

2. Yöntem:

Kısa yol oluşturulacak program Başlat-Programlar menüsünden bulunduktan sonra alt menüsüden Kopyala seçeneği tıklanır. Daha sonra kısa yolun yapıştırılacağı alana gidilir ve alt menüden Kısa yol yapıştır seçeneği kullanılır.

3. Yöntem:

Programın alt menüsünden Kısa yol oluştur seçeneği kullanılır ve bu kısa yol sürüklenerek istenen yere taşınır.

Disket ve Diskete kaydetme

Disketler, bilgilerin/dosyaların yedeklenmesi, taşınması ve saklanması amacıyla kullanılırlar. Disketlerin kapasitesi genelde 1,44 MB’tır. Disketler ısıdan, nemden, manyetik alanlardan etkilenirler. Disketlerin içini görebilmek için Bilgisayarım simgesi veya Windows Gezgini kullanılabilir.Bir dosyayı diskete kaydetmek için;
a) Dosya hazırlandıktan sonra Kaydet penceresindeki Konum sekmesinden kaydedilecek yer olarak Disket sürücü seçilir.
b) Kayıtlı dosya kopyalandıktan sonra Bilgisayarım penceresinden disketin içine yapıştırılır.
c) Dosya alt menüsünden Gönder seçeneği kullanılarak istenilen dosya veya klasör diskete gönderilebilir.

PANO İŞLEMLERİ (Kes-Kopyala-Yapıştır)

Aynı uygulama veya farklı uygulamalar arasında bilginin (metin, dosya, klasör...) taşınması veya çoğaltılması için Pano işlemleri kullanılır. Taşınacak veya kopyalanacak bilgi seçildikten sonra Panoya gönderilir. Bilginin taşınması için Kes, çoğaltılması için Kopyala, panodan aktarılması için Yapıştır kullanılır. Kes-Kopyala-Yapıştırın tümüne birden Pano işlemleri denir. Pano işlemleri tüm programların Düzen (Edit) menüsünde bulunur

Taşımak için;
a) Düzen – Kes,
b) Standart Araç Çubuğu’ndaki simgesi,
c) Alt (kısa yol) menüsünden – Kes seçeneği,
d) CTRL + X kısa yol tuşları.

Kopyalamak için;
a) Düzen – Kopyala,
b) Standart Araç Çubuğu’ndaki simgesi,
c) Alt (kısa yol) menüsünden – Kopyala seçeneği,
d) CTRL + C kısa yol tuşları.

Yapıştırmak için;
a) Düzen – Yapıştır,
b) Standart Araç Çubuğu’ndaki simgesi,
c) Alt (kısa yol) menüsünden – Yapıştır seçeneği,
d) CTRL + V kısa yol tuşları.